Iedere ochtend is het weer een drama. Sokken moeten drie keer opnieuw aangedaan worden door het vervelende randje van de sok die irriteert. Haren borstelen en tandenpoetsen is een drama. Alles kijkt intenser te voelen. Iedere kleine geluidje wordt gehoord, alle kleine details in de omgeving worden opgevangen en geobserveerd, emoties lijken sneller tot een ontploffing te komen dan bij andere kinderen en uw kind komt vaak overprikkeld terug van school.
Is mijn kind hoogsensitief?
Hoogsensitieve kinderen zijn gevoeliger voor prikkels in hun omgeving en raken sneller overprikkeld. De wereld overweldigt deze kinderen sneller wat leidt tot emoties die vanuit het niets lijken te ontploffen. Zonder het te weten is de hele dag de prikkelbare bom aan het toenemen met kleine prikkeltjes. De drukte in de klas helpt niet mee. Kinderen die aan het praten zijn, het geluid van mensen die over de gang lopen, de brandweerauto die voorbij komt rijden, een tikkende klok en kinderen die zich ook nog eens niet aan de regels van de juf houden. Langzaamaan loopt het emmertje vol. Thuis komt er een explosie ter ontlading uit. Of het hoogsensitieve kind sluit zich af om in haar eigen bubbel te spelen. Herkenbaar? Mogelijk speelt hoogsensitieviteit een rol bij uw kind. Hoog sensitieve personen (HSP) ervaren het leven intenser. Een prachtige kwaliteit die kan veranderen in een last of valkuil als je niet weet hoe je ermee om kan gaan.
Kenmerken van hooggevoelige kinderen
Bij Menswijs horen wij regelmatig de verhalen van ouders dat de spanning hoog oploopt thuis. Boosheid en frustraties tussen ouders en kind of tussen broertjes en zusjes. Ouders hebben de neiging het kind meteen naar de kamer te sturen of te straffen voor het gedrag zonder de oorzaak van de boosheid te weten. Wat heeft voor de frustratie gezorgd en wat probeert het kind met het gedrag te communiceren.
Auditieve gevoeligheid
- Geluiden komen harder binnen
- Muziek op de achtergrond wordt als vervelend ervaren
- Met de handen op de oren staan bij het horen van harde geluiden
- Zich niet kunnen concentreren als er geluiden in de klas zijn
Visuele gevoeligheid
- Ziet alle kleine details in de ruimte
- Valt het meteen op als iemand een andere bril heeft
- Is snel afgeleid door visuele prikkels
- Kan niet goed tegen fel licht en heeft de voorkeur voor een donkere ruimte
Tactiele gevoeligheid
- Labeltjes moeten uit kledingstukken geknipt worden
- Heeft een sterke voorkeur voor kledingstukken die lekker zitten
- Kritisch met eten, bepaalde structuren worden als onprettig ervaren
- Voorkeur voor zachte materialen
- Wil graag iets in de handen hebben om mee te friemelen
Emotioneel gevoelig
- Voelt emoties van anderen sterk aan
- Snel verdrietig of boos
- Is erg zorgzaam
- Heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel
- Moeite met het reguleren van hun emoties
Hooggevoelig brein
De informatieverwerking bij hooggevoelige kinderen verloopt anders. De hele dag door moet ons brein informatie uit de omgeving filteren. Wat er na het filteren overblijft wordt verwerkt door de hersenen en bepaalt welke handeling moet volgen op wat wij zien, voelen, horen, proeven en ruiken. Bij iemand die hoogsensitief is komt er meer informatie ongefilterd binnen dan bij mensen die niet hoogsensitief zijn.
Prikkels bij HSP worden anders gefilterd
Kinderen met een hooggevoelig brein verwerken prikkels dus op een andere manier. Waar bij andere kinderen een groot deel van de prikkels wordt gefilterd komen bij HSP’er juist alle prikkels binnen zonder voorselectie. Dit maakt dat deze kinderen kleine details zien die andere nooit zijn opgevallen en de zintuigen sterker en intenser voelen. Dit maakt dat kinderen sneller overprikkeld kunnen raken.
Positieve kanten van hooggevoeligheid
Overprikkeling kan vervelend zijn als je niet weet hoe je ermee om kunt gaan. Hooggevoelige kinderen hebben ook positieve eigenschappen die zij als kracht in kunnen zat. Het zijn kinderen die er zorgzaam en het zelf door hebben hoe iemand zich voel. De opmerkzaamheid, kritisch blik en het oog voor details zijn nuttige kwaliteiten van deze kinderen.
Hoe help ik mijn hooggevoelige kind?
Het filter van het hooggevoelige brein is helaas niet te veranderen. Wel kan uw kind strategieën aanleren om de prikkels die binnen komen beter te reguleren door opbouw van overprikkeling tijdig te herkennen en te ontladen. Naar mate een kind opgroeit leert het van nature steeds meer wat het nodig heeft om met emoties om te gaan. Volwassen hebben geleerd dat ze het nodig hebben om even een rondje buiten te lopen in de pauze, een kopje koffie te halen of door middel van sporten de indrukken van de dag te ontladen. Voor een kind is het nog een zoektocht naar manieren om te ontladen. Als ouder kunt u uw kind daarin ondersteuning.
Een rustig plekje
Sommige kinderen hebben een rustig plekje nodig om uit te rusten en de prikkels van de dag te ontladen. Laat uw kind na schooltijd een activiteit uitkiezen die hem of haar rust geeft. Denk aan even tekenen, buiten voetballen, met de LEGO spelen, een boekje lezen of zich even terugtrekken op hun eigen kamer. Veel kinderen hebben profijt aan ontlading op school door bij drukte even op de gang te zitten om een taak te doen of bij een vol hoofd even op een ander plekje in de klas te zitten.
Materiaal om overprikkeling te voorkomen of te ontladen
Bij Menswijs kijken we mee met ouders wat het kind nodig heeft om te ontladen. Heeft uw kind bijvoorbeeld profijt aan een verzwaarde deken of sensorisch materiaal. Ook kan er wordt meegedacht worden over de inzet van materialen in de klas om prikkels te verminderen. Door het inzetten van een koptelefoon, een concentratiescherm of een ander plekje in de klas kan de opbouw van prikkels voorkomen worden. In samenspraak met de leerkracht kan er naar oplossingen gezocht worden.
Prikkelmeter inzetten
Om het vollopen van de emmer te begrijpen wordt de prikkelmeter inzet. Het kind krijgt inzicht in de uitlokkende factoren die de emmer doen vollopen en leert welke strategieën werken om de emmer te legen. Voor kinderen is het nog lastig om een precieze uitleg te geven van wat ze ervaren in hun lijf. De prikkelmeter maakt het voor kinderen makkelijker om aan te geven door visuele ondersteuning van de meter. Het kind heeft nog niet de woorden te hebben om aan te geven wat er speelt. Op de meter geeft het kind aan hoe ver te meter is volgelopen. Veel ouders hangen de meter op de koelkast of deur zodat het kind kan aangeven hoe hij/zij zich voelt.
Samenvatting
- Leer uw kind de overprikkeling herkennen en strategieën te bedenken om te kunnen ontladen.
- Kies met uw kind na schooltijd een rustige activiteit om de indrukken van de dag te kunnen ontladen.
- Zet sensorisch materiaal in om overprikkeling te voorkomen en om te kunnen ontladen.
- Zet de prikkelmeter thuis in om inzicht te krijgen in de uitlokkende factoren van overprikkeling en als gesprekstool om makkelijker het gevoel onder woorden te brengen.
Wilt u meer weten over hooggevoeligheid en de werkwijze van Menswijs bij hoogsensitieve kinderen. Lees dan de casus over de hooggevoelige Olivia. Wil je weten hoe Menswijs hulp kan bieden in uw situatie. Laat dan je gegevens achter om teruggebeld te worden door één van de therapeuten van Menswijs.